Voor fotograaf Aad van Vliet hebben we een customized IPIbox gemaakt, die, geplaatst op een zuil, een prominente plek heeft gekregen in een kerk in Hilversum. Aad is blij met zijn op maat gemaakte IPIbox ,getuige ook zijn hieronder afgedrukte verhaal.

In 2006 is de Doopsgezinde Gemeente Hilversum Huizen (DGHH, opgericht in 1878) opgegaan in de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap Hilversum. De DGHH had in 2010 nog ongeveer 100 leden, onder wie veel 75-plussers. Er is vrijwel geen aanwas van nieuwe leden, waardoor de geloofsgemeenschap vergrijst.

Jarenlang kwamen de leden samen in de kerk aan de Boomberglaan in Hilversum. Dat gebouw echter kreeg in 2010 een nieuwe eigenaar en daarmee een andere bestemming. De verkoop van de kerk was symbolisch gezien het einde van een tijdperk. Want wat rest er als een oeroude ontmoetingsplaats verdwijnt? En wie waren de mensen en wat was hun verhaal? Kortom, wat blijft?

Met deze vragen liep Anne de Jong (1965) rond. Anne is voorzitter van de kerkraad en één van de jongere leden van de DGHH. Als antwoord op zijn vragen hebben we samen het project ‘Levende Stenen’ bedacht. Dit project bestond uit een serie portretfoto’s van de leden, aangevuld met een korte beschrijving van wie ze zijn en wat doopsgezind zijn voor hen betekent.

In 2010 zijn we gestart met het benaderen van de leden en hen te vragen mee te werken. Dat viel nog niet mee. Het aantal echt actieve leden is klein en veel leden hadden niet veel contact meer met elkaar. Verder bleek dat veel mensen niet warmliepen voor het plan om geportretteerd te worden. Mede omdat hun doopsgezind voorschrijft dat je je werk voor anderen op de achtergrond doet. Het gaat immers niet om het individu, maar om de geloofsgemeenschap.

Toch ben ik in december 2010 begonnen met het maken van de eerste opnamen. Ik wilde beelden met een herkenbare stijl. Van dichtbij gefotografeerd, het hoofd van de mensen iets naar links gedraaid en in de thuissituatie, met op de achtergrond subtiele informatie over de geportretteerde.

De eerste opname was bij mevrouw Proper, een pittige dame van 91 jaar. Daarna naar mevrouw Laan (toen 102 jaar, overleden in 2012). Mooie gesprekken en ik kon in alle rust opnames maken.

Na die eerste twee dames te hebben gefotografeerd nam ik bij volgende sessies steeds de eerder gemaakte foto’s van de dames Proper en Laan mee. Zo konden mensen zien hoe de opname ongeveer zou worden. Iedereen raakte vervolgens enthousiast en het leverde ook steeds nieuwe verhalen op. Niet iedereen kende elkaar of mensen hadden elkaar al lang niet meer gezien. Op die manier werd ik als fotograaf ook nog een verbinder. Een mooi neveneffect van het project.

Voor de presentatie van de foto’s kozen we drie verschillende vormen. Een website, kleine tegels (20x20cm) aan de wand en een display. Ik ben destijds lang op zoek geweest naar een geschikte manier om de foto’s groot te presenteren. Als papierformaat wilde ik namelijk ongeveer 40×50 cm hebben, met daarop een vierkant portret van ongeveer 35x35cm. Een boek kon niet omdat het project groeit en portfoliodozen zijn te klein of gewoon niet mooi.

Goede raad was duur, totdat ik op het spoor kwam van Rob Sas. Rob bleek prachtige portfoliodozen te hebben ontwikkeld, de zogenaamde IPIbox. Hij kon ze ook in een houten uitvoering leveren en daarmee had ik in één klap de oplossing. Het papierformaat is 42x52cm geworden en ik druk de foto’s af op Epson Hot Press Natural, zijdemat gelamineerd. Het voordeel van deze papiersoort is dat mensen zonder de afdruk te beschadigen kunnen bladeren.

We hebben de IPIbox op een mooie zuil geplaatst en die een plek gegeven vlak bij het altaar en de doopvont in de kerk, waar we nu gebruik van maken. Het effect is prachtig. Niet alleen vanwege de presentatie, maar ook door de verhalen die de aanblik van de foto’s bij de kerkleden oproepen. Bovendien is er voor mij een prettig neveneffect zichtbaar: van diverse leden en bekenden van leden heb ik inmiddels opdracht gekregen voor het maken van een portretsessie. Voor mij staat vast dat dat niet los kan worden gezien van de presentatie met de IPIbox!

Hilversum, maart 2013, Aad van Vliet